Arbitraj Nedir?
Finans piyasalarında, globalleşme ve teknolojik gelişmelerin etkisinin iyiden iyiye artması ile beraber yeni yatırım seçenekleri kendisini göstermiştir. Arbitraj işlemleri, sıklıkla kullanılan yöntemlerden biri haline dönüşmüştür. Arbitraj, kısaca açıklayacak olursak, risksiz kar elde etme amacı ile bir varlığın farklı piyasalar arasındaki fiyat eşitsizliklerinden faydalanılarak, söz konusu varlığın daha düşük fiyatlanmış olduğu piyasadan satın alınarak daha yüksek fiyatlanan piyasada eş zamanlı olarak satılma işlemini ifade eden bir ekonomi terimidir. Piyasadaki bütün oyuncuların var olan haber, bilgi veya verilere kolay bir biçimde erişim sağlayabildiği ve varlık fiyatlarının bu verileri yansıttığı, aynı varlığın fiyatının bütün piyasalarda eşit olduğunun varsayıldığı etkin piyasa koşullarına karşın, birtakım sebeplerle piyasaların etkin olmaması durumunda kimi zaman aynı varlık, değişik piyasalarda değişik fiyatlardan alınıp satılabilmektedir. Bu gibi durumlarda arbitraj fırsatı doğmaktadır.
Arbitrajın bir temel özelliği de risksiz bir şekilde kar olanağı tanımasıdır. Yüz yüze gelinen arbitraj fırsatının amacına uygun olduğunu söyleyebilmek için, devlet tahvili ya da mevduat faizlerinin olanak tanıdığı risksiz getiri oranından daha çok kazanç sağlıyor olmalıdır. Arbitraj yapılırken amaç, fiyatlardaki değişikliklerden meydana gelen arbitraj fırsatından faydalanarak risksiz bir şekilde kar elde etmek olduğu için, arbitraj fırsatı doğduğu anda, ilgili varlığın eş zamanlı olarak bir piyasadan alınıp bir diğer piyasada satımının yapılması ve bu işlemin kısa bir süre içinde yapılması zorunludur. Aksi durumda oluşan fiyat eşitsizliği, piyasadaki diğer oyuncular tarafından fark edilecek ve fiyatlar yine kısa süre içerisinde eşitlenecektir. Günümüz teknolojisinin de bir getirisi olarak, oluşabilecek arbitraj fırsatlarının manuel olarak (elle) yakalamak ve bu fırsatı değerlendirmek için çok hızlı bir şekilde alım-satım işlemleri yapmak imkansıza yakındır, bu gibi fırsatları yakalamak için günümüzde arbitraj yapmak için geliştirilen algoritmik yazılımlar kullanılmaktadır. Arbitraj işlemlerini manuel olarak gerçekleştirmek her ne kadar zor olsa da, özellikle volatilitenin (fiyat oynaklığının/fiyat dalgalanmalarının) arttığı zamanlarda ortaya çıkabilecek olası bir fırsattan yararlanılabilir. Arbitraj yapılırken dikkat edilecek bir husus da; spread (alış-satış fiyatları arasındaki makas), komisyon ve arbitraj işlemi için gereken fonlar marjin hesabından kullanılacak ise ödenecek faiz hesaba katılmalıdır. Böylelikle arbitraj fırsatından yararlanılarak fiyat farklarından avantaj sağlanmış olur.
